Kultura

Kulturni život Doboja

U posljednjih nekoliko decenija, sa opštim društvenim razvojem, Doboj počinje izgrađivati i svoju pravu kulturnu fizionomiju. U ovom periodu ostvareni su kvalitetno novi odnosi u oblasti društvenog organizovanja kulture, ustanovljeni realni programi njenog razvoja, a same kulturne djelatnosti doživjele su brz i svestran razvoj.

Na području Doboja, krajem dvadesetog vijeka, radilo je 13 amaterskih kulturno-umjetničkih i kulturno-prosvjetnih društava i šest profesionalnih institucija. Kao veoma zapažena, ostala je djelatnost Amaterskog pozorišta „17. april“ iz Doboja, koje je dobilo značajna priznanja na republičkim i jugoslovenskim smotrama, kao i rad kulturno-umjetničkih društava u Doboju, Kotorskom, Kožuhama, Osječanima, Boljaniću itd.

Konačno, 1956. godine, Radnički univerzitet je preseljen u novosagrađenu zgradu koja je nazvana Dom kulture. Pored filmske sale, u Domu kulture u početku su obrazovani odrasli, poljoprivrednici, daktilografi, knjigovođe, organizovani su kursevi za učenje stranih jezika. Kasnije su otvoreni Centar za vanredne studije Pedagoške akademije Tuzla, Viša škola za organizaciju rada iz Novog Sada, Turističko ugostiteljska škola Beograd, Upravna škola za odrasle, i dr.

U novosagrađenu zgradu Radničkog univerziteta smješteni su: Kino „Partizan“, Narodna bibliošeka (u tri prostorije), Umjetnička galerija i Amatersko pozorište (kasnije „Teatar u magazi“).

U Doboju je od završetka Drugog svjetskog rata formirano mnogo kulturno-umjetničkih udruženja i institucija, međutim neka su postojala jako kratko. Sa druge strane, neki su opstali kroz sve nedaće koje vrijeme nosilo – te ustanove i udruženja traju do danas, sa novim ljudima i idejama.

Od Kluba mladih pisaca do Kluba književnika “Jovan Dučić”

U Doboju je, 1955. godine, osnovan Klub mladih pisaca, u kojem su, između ostalih, bili: Feliks Pašić, Ferid Čehić, Pavle Bato Stanišić, Nikola Davidović, Senad Maloxocić, Kasim Deraković, Branko Jovanović, Savo Petrović…

Početkom 1961. godine, pokrenuta je izdavačka biblioteka „Paralele“, čiji su tvorci: Kasim Deraković, Branko Jovanović i Savo Petrović, koji će se kasnije smjenjivati kao urednici. Biblioteka je, tokom svog trajanja, do 1972. godine, objavila pedesetak knjiga.

Nakon trogodišnje pauze u književnoj izdavačkoj djelatnosti, u Doboju je, 1975. godine, osnovan književni klub „Ivo Andrić“.

U Doboju je prije posljednjeg rata, postojao književni klub koji je nosio naziv Trudbenik, kao i preduzeće u kojem je nastao. Među zaposlenim radnicima u ovom dobojskom kolektivu, još daleke 1951. godine, pojavli su se radnici sa književnim stvaralačkim darom. Dugo su bili anonimni pišući samo za sebe, da bi kasnije počeli i javno da objavljuju svoja djela.

Ovaj klub osnovan je 2011. godine, u okrilju dobojskog Centra za kulturu i obrazovanje. Klub je iste godine ustanovio književnu manifestaciju Srpske golgote 20. vijeka, za koju provodi godišnji literarni konkurs pod istim nazivom. Književna sekcija je vezana za republičku manifestaciju kojom se obilježava godišnjica formiranja koncetracionog logora u Doboju u Prvom svjetskom ratu.

Muzej u Doboju

Regionalni muzej u Doboju osnovan je 8. novembra 1956. godine, sa zadatkom da prikuplja, čuva, štiti i prezentuje kroz stalne i povremene izložbe, sveukupnu kulturnu baštinu grada i regije Doboj. Muzej u Doboju je kompleksnog tipa, što znači da prikuplja muzejske predmete iz oblasti arheologije, etnologije, istorije umjetnosti, kao i predmete iz oblasti prirodnih nauka.

Za pola vijeka postojanja i rada Muzej u Doboju prikupio je i čuva bogate zbirke kojima vjerodostojno i na stručan način može prezentovati dugu i burnu prošlost grada i regije, od paleolita do naših dana.

Narodna biblioteka Doboj

Nastavljajući tradiciju predratnih čitaonica s početkom prošlog vijeka, Narodna biblioteka Doboj otpočela je sa radom 9. maja 1946. godine.

Biblioteka ima status samostalne javne ustanove sa svojstvom pravnog lica i imovinom u državnoj svojini. Obavlja funkciju matične biblioteke na područjima opština: Doboj, Derventa, Modriča, Vukosavlje, Petrovo, Brod, Šamac, Teslić i Stanari.

Radio-televizija Doboj

Radio Doboj, 30. juna, 1966. godine, emitovao je prvu emisiju u okviru eksperimentalnog programa. Odlukom SO Doboj, od 17. aprila, 1967. godine, Radio Doboj počinje da djeluje u okviru tadašnje Novinske i radiodifuzne ustanove Glas komuna. Radio je emitovao dvočasovni dnevni program. Tadašnji direktor i vizionar Zdravko Nešković i njegovi saradnici su smatrali da radio od lokalne stanice treba da preraste u regionalno sredstvo informisanja.

Skupština grada Doboja 2014. godine usvojila je novi Statut preduzeća “Radio-televizija Doboj” d.o.o., koje predstavlja pravnog sljedbenika nekadašnjeg lokalnog medija. RTV Doboj pored dozvole za emitovanje radio-difuznog signala posjeduje i dozvolu za emitovanje programa putem kablovskih operatera.

Srpsko crkveno pjevačko društvo „Bogoljublje“

Srpsko crkveno pjevačko društvo „Bogoljublje“ počelo je sa radom 2011. godine, a po sastavu je mješoviti hor. „Bogoljublje“ djeluje pri Hramu Rođenja Presvete Bogorodice u Doboju gdje nedjeljom i praznicima saučestvuje u liturgiji.

Društvo je takođe aktivno i pri drugim svetkovinama na dobojskoj regiji i okolini. Osim duhovne, hor „Bogoljublje“ izvodi i svetovnu horsku muziku raznih žanrova.

Duvački orkestar

Više od pola vijeka u Doboju djeluje duvački orkestar. Nastao je u okviru Društva „Soko“, 1920. godine, a njegov prvi kapelnik i dirigent bio je Anto-Toni Skutari. Kao vrstan muzičar i dobar organizator, on je za veoma kratko vrijeme okupio veći broj omladinaca – budućih muzičara, s kojima je otpočeo vježbe i probe. Orkestar je dosta brzo osposbljen za nastupe na priredbama i drugim javnim mjestima. Od tog vremena mnogobrojni nastupi duvačkog orkestra, uticali su i doprinosili obogaćivanju sadržaja kulturno-zabavnog života u gradu i okolini.

Srpsko prosvjetno i kulturno društvo „Prosvjeta“

U Doboju djeluju kulturna društva koja se, između ostalih, bave okupljanjem ljudi sa vokacijom za literarno stvaralaštvo i imaju izdavačku djelatnost. To je, prije svih Srpsko prosvjetno i kulturno društvo Prosvjeta, koje je obnovljeno u Doboju 1991. godine u okviru obnavljanja rada Prosvjete u tadašnjoj BiH. Društvo je imalo ambiciozan i blistav početak rada, međutim prije svega zbog nedostatka finansijskih sredstava nije toliko aktivno.